Şekil 1 – Arduino Röle Modülü
Röle Nedir ?
Röleler, elektrik-elektronik sektöründe çok sık kullanılan devre elemanlarından birisidir. Kullanım alanlarına göre röleler çeşitlilik gösterir. Bu yazıda manyetik röle anlatılmaktadır. Elektromekanik bir anahtarlama elemanı olan manyetik röleler, düşük akımlar ile yüksek akımları kontrol etmek için kullanılırlar. Tipik bir röle DC gerilim ile beslenen bobin ve bu bobine bağlı olan mekanik kontaklar olmak üzere iki kısımdan oluşur. Rölenin içinde bobin ve kontaklar birbirinden fiziki olarak izole edilmiştir. Bu nedenle bobinin besleme devresi ile kontakların bağlandığı devre ayrıdır. Diğer taraftan bobin ile kontaklar birbirine manyetik olarak bağlıdır. Bobine enerji verildiğinde bobinde bir manyetik alan indüklenir ve bobine bağlı olan çekirdek doğrusal bir hareket yapar. Bu çekirdeğe bağlı olan kontaklar da, bu doğrusal harekete bağlı olarak anahtarlama yapar ve belirli iki noktayı birbirine bağlar veya birbirinden ayırır.
Röle pasif bir devre elemanıdır. Bun nedenle üzerine yük düşmediği durumlarda devrede aktif değildir. Rölelerin bir diğer önemli özelliği ise AC ve DC gerilim türlerinin her ikisi ile de çalışabilmektedir. Röleler birden fazla kontak yapısına sahip olduğundan birden fazla elemanın eş zamanlı olarak kontrol edilmesini sağlar. Röle kontakları aynı anda hem açık hem de kapalı konumlarda olabilir. Rölenin kontak bağlantıları normalde açık (NO – Normal Open) ya da normalde kapalı (NC – Normal Close) olarak ifade edilir.
Röle Yapısı
Bobin: Röle içerisindeki en temel parçalardan biridir. Bobinin röle içerisinde manyetik alan oluşturarak içeride yer alan hareketli kontağın konumunu değiştirme işlemini yapar. Bobinin gerilim değerine göre kullanılmalıdır. Bobin genellikle 5V, 12V, 24V, 120V, 220V gibi gerilim değerleri ile çalıştırılır. Ayrıca bobinin DC gerilimle mi yoksa AC gerilimle mi çalıştığı da bilinmelidir. Bu özellikler rölenin dış kılıfının üstünde yazılıdır.
Kontak: Röle içerisinde birden fazla kontak bulunmaktadır. Kontaklar genel olarak tekli kontak ya da çiftli kontak olarak ifade edilir. Tekli kontakta bir normalde açık (NO) uç bir de normalde kapalı (NC) uç bulunurken, Çift kontaklı yapıda normalde açık ve normalde kapalı uçlardan ikişer tane bulunmaktadır. Röle içerisindeki kontaklar çok yüksek gerilimlere ve akımlara karşı dayanabilmektedir. Kontaklardan hangisinin açık ve kapalı olduğu genellikle kontakların yer aldığı alt kısımda gösterilir. Ayrıca dayanabildiği maksimum akım değeri kılıfın üst kısmında belirtilir.
Yay: Rölede yayın görevi bobinin elektrik enerjisi kesildikten sonra hareketli kontağı normalde kapalı konumuna geri dönmesini sağlamaktır. Yayın kullanım amacından da anlaşılacağı üzere röle elektriksel olmaktan çok mekaniksel özelliktedir.
Röle Kontrol Devresi
İlk olarak Arduino UNO ve Röle modülü bağlantısını gerçekleştirdim (Şekil 3). Bu devrede rölenin NC (Normalde Kapalı) ucuna bir LED bağladım. Bu LED Arduino’ nun 8 numaralı dijital pini aktif olana kadar yanıyor. Arduino’ nun 8 numaralı dijital pini 5 volt çıkış verdiğinde rölenin normalde kapalı olan kontağını çekilerek açıyor ve LED sönüyor. Bu işlem iki saniye sürüyor. Bu sürenin sonunda Arduino’ nun 8 numaralı dijital pini 0 volt oluyor ve kontak tekrardan kapanıyor ve LED yanıyor. Devreyi kurduktan sonra Arduino UNO için yazdığım Relay.ino programı yükledim. Bu programı İndirilenler-Download sayfasından indirebilirsiniz.
Arduino Programı
#define RELAY 8 //Röle(Relay) kontrol ucu
void setup()
{
pinMode(RELAY, OUTPUT);//Röle kontrol ucu çıkış olarak tanımlanmıştır
Serial.begin(9600); // seri haberleşme 9600 hızı ile başlatılmıştır.
}
void loop()
{
digitalWrite(RELAY,LOW); // Röle'nin kontrol edildiği pin (8)Lojik 1 yapıldı(5 Volt)- LED Yanar
delay(2000); // 2 Saniye Bekle
digitalWrite(RELAY,HIGH);// Röle'nin kontrol edildiği pin (8)Lojik 0 yapıldı(0 Volt)- LED Söner
delay(2000); // 2 Saniye Bekle
}
Röleler, elektrik-elektronik sektöründe çok sık kullanılan devre elemanlarından birisidir. Kullanım alanlarına göre röleler çeşitlilik gösterir. Bu yazıda manyetik röle anlatılmaktadır. Elektromekanik bir anahtarlama elemanı olan manyetik röleler, düşük akımlar ile yüksek akımları kontrol etmek için kullanılırlar. Tipik bir röle DC gerilim ile beslenen bobin ve bu bobine bağlı olan mekanik kontaklar olmak üzere iki kısımdan oluşur. Rölenin içinde bobin ve kontaklar birbirinden fiziki olarak izole edilmiştir. Bu nedenle bobinin besleme devresi ile kontakların bağlandığı devre ayrıdır. Diğer taraftan bobin ile kontaklar birbirine manyetik olarak bağlıdır. Bobine enerji verildiğinde bobinde bir manyetik alan indüklenir ve bobine bağlı olan çekirdek doğrusal bir hareket yapar. Bu çekirdeğe bağlı olan kontaklar da, bu doğrusal harekete bağlı olarak anahtarlama yapar ve belirli iki noktayı birbirine bağlar veya birbirinden ayırır.
Şekil 2 – Rölenin içyapısı
Röle pasif bir devre elemanıdır. Bun nedenle üzerine yük düşmediği durumlarda devrede aktif değildir. Rölelerin bir diğer önemli özelliği ise AC ve DC gerilim türlerinin her ikisi ile de çalışabilmektedir. Röleler birden fazla kontak yapısına sahip olduğundan birden fazla elemanın eş zamanlı olarak kontrol edilmesini sağlar. Röle kontakları aynı anda hem açık hem de kapalı konumlarda olabilir. Rölenin kontak bağlantıları normalde açık (NO – Normal Open) ya da normalde kapalı (NC – Normal Close) olarak ifade edilir.
Röle Yapısı
Bobin: Röle içerisindeki en temel parçalardan biridir. Bobinin röle içerisinde manyetik alan oluşturarak içeride yer alan hareketli kontağın konumunu değiştirme işlemini yapar. Bobinin gerilim değerine göre kullanılmalıdır. Bobin genellikle 5V, 12V, 24V, 120V, 220V gibi gerilim değerleri ile çalıştırılır. Ayrıca bobinin DC gerilimle mi yoksa AC gerilimle mi çalıştığı da bilinmelidir. Bu özellikler rölenin dış kılıfının üstünde yazılıdır.
Kontak: Röle içerisinde birden fazla kontak bulunmaktadır. Kontaklar genel olarak tekli kontak ya da çiftli kontak olarak ifade edilir. Tekli kontakta bir normalde açık (NO) uç bir de normalde kapalı (NC) uç bulunurken, Çift kontaklı yapıda normalde açık ve normalde kapalı uçlardan ikişer tane bulunmaktadır. Röle içerisindeki kontaklar çok yüksek gerilimlere ve akımlara karşı dayanabilmektedir. Kontaklardan hangisinin açık ve kapalı olduğu genellikle kontakların yer aldığı alt kısımda gösterilir. Ayrıca dayanabildiği maksimum akım değeri kılıfın üst kısmında belirtilir.
Yay: Rölede yayın görevi bobinin elektrik enerjisi kesildikten sonra hareketli kontağı normalde kapalı konumuna geri dönmesini sağlamaktır. Yayın kullanım amacından da anlaşılacağı üzere röle elektriksel olmaktan çok mekaniksel özelliktedir.
Röle Kontrol Devresi
İlk olarak Arduino UNO ve Röle modülü bağlantısını gerçekleştirdim (Şekil 3). Bu devrede rölenin NC (Normalde Kapalı) ucuna bir LED bağladım. Bu LED Arduino’ nun 8 numaralı dijital pini aktif olana kadar yanıyor. Arduino’ nun 8 numaralı dijital pini 5 volt çıkış verdiğinde rölenin normalde kapalı olan kontağını çekilerek açıyor ve LED sönüyor. Bu işlem iki saniye sürüyor. Bu sürenin sonunda Arduino’ nun 8 numaralı dijital pini 0 volt oluyor ve kontak tekrardan kapanıyor ve LED yanıyor. Devreyi kurduktan sonra Arduino UNO için yazdığım Relay.ino programı yükledim. Bu programı İndirilenler-Download sayfasından indirebilirsiniz.
Şekil 3 – Röle Kontrol Devresi
Arduino Programı
#define RELAY 8 //Röle(Relay) kontrol ucu
void setup()
{
pinMode(RELAY, OUTPUT);//Röle kontrol ucu çıkış olarak tanımlanmıştır
Serial.begin(9600); // seri haberleşme 9600 hızı ile başlatılmıştır.
}
void loop()
{
digitalWrite(RELAY,LOW); // Röle'nin kontrol edildiği pin (8)Lojik 1 yapıldı(5 Volt)- LED Yanar
delay(2000); // 2 Saniye Bekle
digitalWrite(RELAY,HIGH);// Röle'nin kontrol edildiği pin (8)Lojik 0 yapıldı(0 Volt)- LED Söner
delay(2000); // 2 Saniye Bekle
}
Ders Videosu
Ellerine sağlık
YanıtlaSil